De zondag bestond uit een uitgebreid programma van verschillende activiteiten. Voor enkele activiteiten hadden mensen zich moeten aanmelden vooraf, omdat er beperkt plek was, maar andere activiteiten kon je gewoon aan deelnemen. De uitvalsbasis was in de StayOkay in Den Burg, waar wederom de Zeezoogdiermarkt met diverse standhouders plaatsvond, waar de werkgroep een informatiepunt had voor deelnemers en bezoekers die meer wilden weten over de mogelijkheden en waar een aantal activiteiten plaatsvonden.
Ondanks het mooie weer, waardoor veel mensen genoten van het zonnetje buiten, en de verspreiding van de activiteiten over Texel, was het een goed bezochte dag met meer dan 150 deelnemers verspreid over alle activiteiten.
Lezingen- en filmprogramma
Het lezingen- en filmprogramma op de zondag was veel laagdrempeliger dan het lezingenprogramma op zaterdag. Een afwisseling van lezingen en films die allemaal een duidelijke relatie hebben met zeezoogdieren, maar ook leuk voor de toeristen op Texel en andere geïnteresseerden.
Het programma werd afgetrapt door Hans Beelen die een lezing gaf over de Nederlandse walvisvaart naar Groenland en Spitsbergen. In 2018 sprak hij ook tijdens de Zeezoogdierdagen die toen in Haren (Groningen) georganiseerd werden, waar hij aankondigde dat er een boek zou verschijnen ‘Walvissen. Groot en vet.’.
Dit boek was net uitgekomen en dus een mooie aanleiding om hier meer over te vertellen. Ook omdat Hans Beelen in 2020 een SNP-reis zal begeleiden naar Spitsbergen die de diverse historische plekken van de Nederlandse walvisvaart zal bezoeken. Het was jammer dat het nog niet heel druk was in de lezingenzaal, maar gelukkig was Hans toch blij dat hij erbij was. Wij ook!
De volgende spreker was Hans Verdaat die sprak over de Groenlandse walvis en de ontdekking van veel grotere groepen van deze soort tijdens een Inezia-reis, waar Hans mee was als gids. De zaal was erg geboeid en verrast dat er nog dit soort ontdekkingen gedaan kunnen worden.
Na de twee lezingen de eerste film van het programma: Sonic Sea. Sonic Sea is een 60-minuten durende documentaire over de impact van industrial en militaire herrie op walvissen en andere zeeleven. Het verhaal gaat over een voormalige Amerikaanse Navy officier die een mysterie ontrafelde and daarmee de wereld en hoe we naar de impact van menselijke invloeden op de oceaan kijken, voor altijd veranderde. Sonic Sea werd door het International Fund for Animal Welfare (IFAW) beschikbaar gesteld voor vertoning.
In de middag verwelkomden we Joeri Bosma die als fotograaf verbonden is aan het project S.E.A. dat in 2019 op Texel plaats heeft. SEA Staat voor ‘Science Encounters Art’ oftewel ‘wetenschap ontmoet kunst’. SEA brengt een ode aan de zee door kunstwerken geïnspireerd op wetenschap op Texel te realiseren. SEA heeft kunstenaars uit verschillende disciplines gekoppeld aan wetenschappers van het NIOZ (Koninklijk Nederlandse Instituut voor Onderzoek der Zee). Dit heeft geleidt tot de SEA Art Tour! Drie maanden lang zijn kunstwerken van top kunstenaars, Texelse kunstenaars, dichters, en (Rietveld)studenten te zien en te beleven op Texel. Door de ogen van de kunstenaar maak je kennis met het leven en schoonheid van de zee, maar ook de problemen waar we tegenaan lopen en de noodzaak dit in te zien. Joeri vertelde over zijn ervaring en zijn foto-expositie die te zien was al tijdens de Zeezoogdierdagen.
Het lezingen- en filmprogramma werd zondagmiddag afgesloten met de Nederlandse premiere van de film ‘Scars’.
Eigenlijk zou Burgers Zoo de premiere hebben, maar door heftig winterweer hebben zij de vertoning moeten uitstellen en hadden wij het genoegen om de film als eerste in Nederland te kunnen laten zien. Karin Hartman (zelf aanwezig bij de vertoning om na afloop een Q&A te doen met het publiek) doet sinds de zomer van 2000 onderzoek naar de grampus griseus, de grijze of rissodolfijn. Dit is een schuwe, relatief onbekende dolfijnsoort, groter dan de gewone dolfijn en met een huid vol krassen. Het werkterrein voor het onderzoek is de Portugese eilandengroep de Azoren in het midden van de Atlantische Oceaan. Daar komen meer dan twintig walvisachtigen voor, waaronder de risso. In de zaal zaten veel mensen die enthousiast werden van de mooie beelden, maar ook heel graag meer wilde weten over het onderzoek dat ze doen in de Azoren.
Workshop Zo gezond als een vis door Marcel Wijnalda
In de workshop Zo Gezond Als Een Vis konden de deelnemers de anatomie van de vis zelf leren kennen door zelf een vis te ontleden. Ze ontdekten, herkenden en bestudeerden de organen onder de microscoop. Jammer genoeg was de workshop pas laat bekend, en daarom niet twee keer vol, maar de deelnemers waren erg enthousiast want Marcel Wijnalda (TX Gids) nam iedereen mee op ontdekkingstocht in de vis. De meeste zeezoogdieren eten vis, dus gezonde vis is van (levens)belang. Zo zijn vissen goede graadmeters om de ‘gezondheid van de zee’ te meten.
Met behulp van een plaat werd voorafgaand aan de ontleding de theorie uitgelegd. Hierdoor kreeg je een idee hoe de visanatomie er uit ziet en leerden we namen van de organen. Vervolgens mocht iedereen zelf aan de slag en leerden ze tijdens de snijsessie om de organen daadwerkelijk ook te herkennen. Als laatste werden de organen ook nog in detail bekeken onder de microscoop. Deze workshop was leuk voor de volwassenen maar ook voor de kinderen.
Walvisziekenhuis van SOS Dolfijn
Het Reizende Walvisziekenhuis is het educatieve veldhospitaal van SOS Dolfijn waarin kinderen en volwassen meer kunnen leren over de walvisachtigen die voorkomen in de Noordzee. Dit walvisziekenhuis stond buiten voor de ingang van de StayOkay in Den Burg. Het bleek met het mooie zonnige weer, meteen een goede publiekstrekker, want niet alleen de mensen die op Texel waren voor de Zeezoogdierdagen, ook de ‘gewone’ toerist kwam een kijkje nemen.
Via de posters, de verschillende interactieve spelonderdelen en dummy-bruinvissen gingen diverse kinderen, ouders en andere op ontdekking in de mysterieuze wereld van walvissen; wat eten ze, hoe groot worden ze? Maar ook de gevaren waarmee deze dieren te maken hebben zoals geluidsoverlast en vervuiling kwamen aan bod. Kinderen ontvingen een gratis Doe-boekje waarin vragen en opdrachten stonden en als ze alles goed beantwoord hadden, kregen ze een coole sticker. Er werden ook diverse echte Dolfijnen-EHBO-diploma’s gehaald.
The hunt for Moby Dick met Q&A met Philip Hoare
Hoewel op zondagochtend de zon volop scheen, was er toch een kleine groep naar Cinema Texel gekomen om speciale vertoning van de The Hunt For Moby Dick mee te maken. Deze BBC-documentaire {URL: http://www.philiphoare.co.uk/the-hunt-for-moby-dick/} werd vertoond omdat de hoofdrolspeler, de Engelse schrijver Philip Hoare, als gast en spreker bij de Zeezoogdierdagen aanwezig was. De film gaat over zijn zoektocht naar de essentie van het boek Moby Dick van Herman Melville (1851) en de relatie tussen walvis en mens toen en nu.
Toen Philip even voor 11 uur kwam aanwandelen bij de bioscoop, had hij zijn dagelijkse portie zwemmen in zee weer achter de rug. Hij vertelde dat hij zeer vereerd was deze film hier te mogen vertonen. De toelichting op de film bewaarde hij tot na de voorstelling. Na afloop was ook het moment voor reacties uit de zaal en vragen over de film, waar Philip uitvoerig op inging. De aanwezigen reageerden erg enthousiast en waren zeer geïnteresseerd in de historische walvisvaart.
Bioscoop Texel 
Moby Dick on screen 
Philip Hoare en Jan Beiboer
‘t Walvisvaardershuisje met Ineke Vonk
Klaas Jacobsz Daalder kocht dit huisje in 1729 in Den Hoorn voor hemzelf en zijn gezin. Hij was commandeur op de walvisvaart en kon zich dankzij goede vangsten op de walvisvaart dit huisje veroorloven. Zestig jaar hebben walvisvaarders in dit huis gewoond en hun sporen nagelaten. Sindsdien is maar weinig van het bijzondere interieur veranderd en zelfs nu het nog steeds bewoont wordt, mochten we binnen kijken. Je waande je helemaal in de sfeer van toen. Ineke Vonk was ook aanwezig om te vertellen over de geschiedenis van de walvisvaart zoals ze die op Texel heel lang gedaan hebben. Het was erg leuk om er even te zijn: klein maar vol interessante items.
Ecomare
Een bezoek aan Ecomare in De Koog was absoluut de moeite waard en werd door veel deelnemers gedaan. Er zijn levende zeehonden, bruinvissen en ringelrobben te zien die twee keer per dag gevoerd worden. De walviszaal is prachtig met skeletten van een potvis en diverse andere walvisachtigen waar speciaal voor de Zeezoogdierdagen om 2 uur een bottenworkshop werd gegeven door Arthur Oosterbaan. Ook gaf Arthur korte uitleg over walvissen en hun botten in de walviszaal om 1 en om 3 uur. Andere activiteiten in Ecomare waar diverse mensen heen geweest zijn was het bruinvissen en het zeehonden voeren. Ook voor de meegekomen gezinsleden was dit een mooie activiteit waar ze van genoten.
Kaap Skil en S.E.A.
Museum Kaap Skil zit vol verhalen en avonturen over de roemruchte zeegeschiedenis van het eiland Texel. De collectie bevat topvondsten uit eeuwenoude scheepswrakken die voor de Texelse kust gevonden zijn. In de Gouden Eeuw verzamelden de handels- en oorlogsschepen hier bij aankomst en vertrek. In het museum was ook de eerste informatie te vinden over S.E.A. en in overleg is besloten om een container om plastic voor een nog te maken kunstwerk te verzamelen ook in StayOkay te zetten.
Er is ook over zeezoogdieren van alles te vinden in Kaap Skil en hoewel we niet precies weten hoeveel deelnemers naar dit museum zijn gegaan, weten we zeker dat de mensen die geweest zijn, daar een mooie expositie hebben kunnen zien.
Dieetonderzoek zeehonden door Mardik Leopold
Mardik Leopold (Wageningen Marine Research) gaf maar liefst drie sessies dieetonderzoek in magen van dode zeehonden. In deze workshops werden de magen open gesneden waarna de inhoud werd geanalyseerd in bijzijn van de deelnemers. In elke sessie was er plaats voor 15 deelnemers en een sessie duurde toch wel 1,5 uur. Alle drie de sessies waren al snel volgeboekt, wat duidelijk maakt hoe graag deelnemers de kans wilden grijpen om deze bijzondere activiteit te kunnen bijwonen.
Zeehonden en bruinvissen eten diverse soorten vis en in hun magen zijn deze vaak nog aan te treffen, in diverse stadia van vertering. In de magen zou zelfs ook plastic kunnen worden aangetroffen. Mardik zal laten zien hoe de maaginhoud geanalyseerd wordt en hoe bepaald kan worden welke vissen gegeten zijn door de zeehond of bruinvis. Vooraf hadden we een waarschuwing aan deelnemers gegeven dat het maagonderzoek bepaald niet reukloos zou zijn, en ja de geur was vrij sterk, daarmee was een geur beleving gegarandeerd, maar niemand die dat erg vond…
Bottenschuur van Adrie en Ineke Vonk
De meest bijzondere activiteit van vandaag was het bezoek aan de bottenschuur van Adrie en Ineke Vonk: de grootste particuliere collectie walvisobjecten. Deze collectie walvisobjecten – van penis tot staart, een foetus van een bruinvis op sterk water die Adrie uit een dode bruinvis haalde en natuurlijk een paar ton aan botten – is heel bijzonder. En dat was wel duidelijk want bijna alle bezoekronde’s waren ‘uitverkocht’. Het moest in blokken van een uur, om iedereen de kans te geven hier een kijkje te kunnen gaan nemen, maar ook om de drukte te spreiden.
Iedereen die er geweest is, is onder de indruk van de grootte van de collectie, maar ook van de diversiteit die er in zit. De collectie is helemaal in kaart gebracht door een groep vrijwilligers en Arthur Oosterbaan van Ecomare, maar mag in deze schuur bij elkaar blijven. Arthur vertelde zaterdagavond de deelnemers aan het avondprogramma hoe dat gedaan is en ook hoe bijzonder het was om deze klus te mogen klaren. En inmiddels zijn er alweer nieuwe stukken toegevoegd aan de collectie. Hij zal blijven groeien, zo lang Adrie en Ineke Vonk leven.
